Responsibility and Embodiment: An analysis of Ricoeur’s discussion of analytical philosophy and the task of phenomenology

Result code in IS VaVaI

<a href="https://www.isvavai.cz/riv?ss=detail&h=RIV%2F67985955%3A_____%2F18%3A00501516" target="_blank" >RIV/67985955:_____/18:00501516 - isvavai.cz</a>

Result on the web

—

DOI - Digital Object Identifier

—

Result language

nizozemština

Original language name

Verantwoordelijkheid en lichamelijkheid: een analyse van Ricoeurs discussie met de analytische filosofie en de taak van de fenomenologie

Original language description

In dit hoofdstuk behandel ik Ricœurs discussie met de analytische filosofie. In het eerste deel van dit hoofdstuk wordt aangetoond dat het concept van verantwoordelijkheid bij uitstek kan dienen om de relatie tussen het denken van Ricœur – en dan in het bijzonder zijn hermeneutische fenomenologie – en de analytische filosofie toe te lichten. Meer bepaald wil ik laten zien dat Ricœur de taalanalyse, zoals die werd ontwikkeld door de vroeg 20ste-eeuwse analytische filosofie in de semantiek en de theorie van de taalhandelingen, gebruikt om verantwoordelijkheid te definiëren als een concept dat publiek toegankelijk is door de taal (common language) en als zodanig kan worden toegepast voor het aanduiden van fysieke causale relaties. We gebruiken bijvoorbeeld de term ‘verantwoordelijkheid’ om bepaalde handelingen toe te schrijven aan personen die er de oorzaak van zijn: Jan is verantwoordelijk voor het open laten van het raam. De taak van de analytische filosofie, volgens Ricœur, is precies te laten zien hoe de taal ons in staat stelt om een relatie te leggen tussen ideeën (zoals verantwoordelijkheid) en de fysieke werkelijkheid. Tegelijkertijd schiet de analytische filosofie hierin ook tekort voor Ricœur, omdat ze zich beperkt tot het uitleggen van de taal en dus niets zegt over de betekenis van de innerlijke ervaring, zoals de fenomenologie dat wel doet. Ik zal dan trachten aan te tonen dat Ricœurs relatie tot de analytische filosofie ambigu is, omdat Ricœurs hermeneutische fenomenologie de taalanalyse mee opneemt, maar er tegelijkertijd aan voorbijgaat. In het tweede deel argumenteer ik dat Ricœurs notie van verantwoordelijkheid ook bepalend is voor hoe zijn hermeneutische fenomenologie in het algemeen zich verhoudt tot de analytische filosofie én tot de cognitieve wetenschappen. De fenomenologie beperkt zich niet tot de taalanalyse voor Ricœur, hoewel ze die altijd mee opneemt. Het is een fenomenologie die uitlegt hoe concepten zich verhouden tot het lichaam en de fysieke werkelijkheid, maar ook tot de concrete leefwereld waarin de motivatie ligt van het handelen en de verantwoordelijkheid: de verantwoordelijkheid impliceert een ik dat het ethische handelen aanleert doorheen de concrete leefervaring. Wat ik wil laten zien is dat Ricœurs begrip van de verantwoordelijk daarom de actualiteitswaarde van zijn fenomenologie onderstreept. Het is een fenomenologie die, hoewel ze is ontwikkeld in een tijdsgeest waarin de analytische filosofie nog meer gericht was op taalanalyse en minder op de kennis van de cognitieve wetenschappen, toch het belang van de empirische kennis steeds opnieuw behartigd. In die zin kan Ricœur worden gezien, zoals Merleau-Ponty, als een voorloper van de hedendaagse beweging die fenomenologie combineert met de philosophy of mind.

Czech name

—

Czech description

—

Type

C - Chapter in a specialist book

CEP classification

—

OECD FORD branch

60301 - Philosophy, History and Philosophy of science and technology

Project

—

Continuities

I - Institucionalni podpora na dlouhodoby koncepcni rozvoj vyzkumne organizace

Publication year

2018

Confidentiality

S - Úplné a pravdivé údaje o projektu nepodléhají ochraně podle zvláštních právních předpisů

Book/collection name

Fenomenologie als houding: bijdragen aan een fenomenologische wijsbegeerte

ISBN

978-90-5718-706-3

Number of pages of the result

14

Pages from-to

187-200

Number of pages of the book

361

Publisher name

VUB Press

Place of publication

Brussel

UT code for WoS chapter

—